"Noć slomljenih prozora" ili "Kristallnacht" prvi je masovni židovski pogrom koji se dogodio u Njemačkoj i Austriji, tijekom kojeg je ubijeno stotinjak Jevreja i uništene sve njihove radnje.
Razlog za "Noć slomljenog prozora"
Razlog za ovaj događaj bio je atentat 7. novembra 1938. na sekretara njemačke ambasade u Parizu Ernsta Eduarda vom Rath-a, rođenog iz Poljske, Židova Herschel Grinshpan-a. To se dogodilo kada je, postigavši lični prijem s vom Rathom u ambasadi, Grinshpan pucao u njega iz revolvera.
Uprkos svom iskustvu i profesionalnosti, Ernst Eduard vom Rath služio je kao treći sekretar ambasade, iako se odlikovao antihitlerovskim stavovima, a Gestapo ga je prepoznao kao politički nepouzdanog.
Prema njegovom vlastitom priznanju, Grinshpan je ovo ubistvo počinio u znak protesta protiv njemačke antijevrejske politike. Grinshpan se posebno osvetio za protjerivanje 12.000 Jevreja iz Njemačke, uključujući njegove roditelje. To je objavio u bilješci sastavljenoj prije zločina.
Noć slomljenih prozora
Kao odgovor na atentat na svog diplomatu, njemačka vlada zatvorila je sve jevrejske štampane medije u zemlji i lišila je jevrejsko stanovništvo svih građanskih prava. U noći sa 9. na 10. novembar 1938. godine, širom Njemačke, kao i Austrije i Sudeta koji su joj bili pripojeni, dogodio se najmasovniji jevrejski pogrom u istoriji.
Po ličnom Hitlerovom naređenju, nacistički jurišnici i članovi Hitlerove omladine noću su izašli na ulice njemačkih gradova. Njihov zadatak bio je potpuno uništiti sve jevrejske institucije i organizacije. Glavne mete pogromista bile su jevrejske četvrti, gdje su Jevreji bili dovoljno bogati koji su mogli priuštiti održavanje trgovina i trgovina. Pored nacista, u jevrejskim pogromima sudjelovali su i obični njemački građani koji su podlegli njihovom poticanju ili koji su željeli izravnati lične račune sa Jevrejima.
Zbog mnoštva razbijenih izloga, čiji su fragmenti zasuli ulice, ova noć pogroma nazvana je "Noć slomljenih izloga" ili, kako to češće kažu, "Kristallnacht". Pored toga, uništene su i spaljene jevrejske škole, bolnice i sinagoge. Njemačke institucije, u kojima su uglavnom radili Jevreji, nisu izbjegle ovu tužnu sudbinu.
Prema zvaničnim podacima, samo u jednoj noći ubijeno je više od 90 ljudi, spaljeno je više od 1.000 sinagoga, a uništeno je gotovo 7.000 drugih zgrada. Neslužbeni podaci tvrde da je te noći umrlo više od 3.000 Jevreja.
Rezultati "Noći slomljenih prozora"
Pored ogromne štete i žrtava koje su pretrpjeli njemački Jevreji i građani Njemačke koji su ih simpatizirali, posljedica noćnih pogroma bilo je protjerivanje Židova iz gradova, njihovo hapšenje i slanje u koncentracijske logore. "Noć razbijenog stakla" bila je početak Hitlerovog "konačnog rješenja jevrejskog pitanja" i označila je početak holokausta Jevreja u Trećem rajhu i teritorijama koje je zauzela.
